Ba ngày (72 giờ) đầu tiên của em bé sơ sinh

72h đầu tiên là thời điểm các em bé mới chào đời học cách điều chỉnh và thích nghi với môi trường mới bên ngoài bụng mẹ.

Sự khác biệt giữa giai đoạn trước và sau khi ra đời của một em bé

Một trong những điều kỳ diệu nhất xảy ra ở thời khắc sinh nở chính là sự thay đổi ở tim và sự tuần hoàn trong cơ thể em bé sơ sinh.

• Trước khi ra đời, mọi chất dinh dưỡng, oxy và chất thải đều được bơm vào và ra khỏi cơ thể con thông qua dây rốn.
• Toàn bộ cơ thể con lúc này cũng được nằm trong một túi nước ối, và hầu hết các em bé thai thuận đều dốc đầu xuống dưới đất.
• Em bé nằm trong cơ thể mẹ được mẹ nâng đỡ và bao bọc hoàn toàn nên không có khái niệm về trọng lực.
• Da bé nhăn nheo do ở lâu trong môi trường nước, và quần áo là thứ không hề tồn tại.

Sau khi ra đời, mọi thứ đều thay đổi hoàn toàn!

• Tại thời điểm cuống rốn bị kẹp lại khi bé ra khỏi môi trường bụng mẹ, toàn bộ hệ thống cung cấp dinh dưỡng cho bé được cắt bỏ.
• Cơ chế hoạt động của cơ thể bé bị thay đổi hoàn toàn và con bắt đầu phải tự sinh tồn: Phổi, khí quản và mũi lần đầu tiên được vận hành; cơ quan tiêu hóa: miệng, dạ dày, ruột non, ruột già và các cơ quan bài tiết cũng lần đầu tiên tự hoạt động.
• Và, giống như một nhà du hành vũ trụ lâu ngày sống trên mặt trăng, thời khắc sinh nở chính là lúc bé bước chân lên mặt đất, lần đầu trong đời bé cảm nhận được sức nặng và trọng lực của chính bản thân mình. Do đó rất nhiều em bé khóc khi được đặt nằm xuống, và nín khi được bế lên.
• Nhiệt độ, tiếng ồn, ánh sáng, mùi hương và rất nhiều sự tiếp xúc liên tục, ồ ạt tiếp cận tới bé…

Mỗi em bé đều cần một khoảng thời gian để điều chỉnh và thích nghi với môi trường mới, và khoảng thời gian này là khác nhau tùy vào từng bé. Vì thế cha mẹ đừng quá lo lắng khi con ngủ nhiều, khóc nhiều, bú chưa tốt, hay việc tiêu hóa chưa thuận lợi. Hãy cho con 1 chút thời gian để làm quen với môi trường mới cha mẹ nhé!

5 giai đoạn điều chỉnh và thích nghi với môi trường mới của em bé sơ sinh trong 72h đầu tiên

1. Giai đoạn 1: 30 – 50 phút sau sinh

• Thời điểm 30-50p ngay sau khi sinh em bé thường tỉnh táo, theo bản năng con sẽ bắt đầu rúc tìm ti hoặc quay đầu khi nghe thấy tiếng mẹ. Nếu mẹ tỉnh táo và em bé được đặt trên bụng mẹ, bé đã có thể tự trườn để tìm ti mẹ và ngậm ti lần đầu.
• Quá trình này có thể mất đến 90 phút. Nhưng các mẹ cũng đừng nản lòng hoặc ép bé ngậm núm khi bé chưa sẵn sàng, nhiều bé cần thêm một chút thời gian để bản năng tự nhiên trỗi dậy.
• Bé sẽ mút liên tục một lúc, sau đó nghỉ và chu kì này lại lặp lại.

2. Giai đoạn 2: Từ 50-120 phút sau sinh

• Bé sẽ ít tỉnh táo và ít phản ứng với bú mẹ hơn so với giai đoạn 1.
• Bé bắt đầu lơ mơ và ít các cử động chân tay, bởi bé tự chuẩn bị cho mình vào giai đoạn ngủ phục hồi.

3. Giai đoạn 3: Từ 2h đến 8-10h sau sinh

Lưu ý: Giai đoạn này có thể kéo dài đến 24h sau sinh ở nhiều em bé.

• Bé đi vào giai đoạn ngủ sâu, ngủ li bì để phục hồi cú sốc và những chấn động của quá trình sinh nở. Đây cũng là bước đầu bé điều chỉnh để thích nghi với môi trường bên ngoài.
• Trẻ ngủ sâu và rất khó gọi dậy. Nếu có ngậm ti thì chỉ vài nhịp là con ngủ mất.
• Nhiều bé có thể ho, oẹ, khạc thậm chí nôn ra dịch nhầy và nước ối để tự làm sạch phổi và hệ hô hấp. Đây là sự đào thải hoàn toàn tự nhiên và không cần lo lắng.
• Khi con đi qua giai đoạn ngủ phục hồi, con sẽ tỉnh dậy và có hứng thú tìm ti mẹ để ăn.

4. Giai đoạn 4: Từ 24 – 48h sau sinh – Giai đoạn cáu kỉnh (Ngày thứ 2 sau sinh)

Ngày thứ 2, em bé sơ sinh tỉnh táo, bú liên tục và bú nhiều hơn, nhiều bé bú hơn 8 lần/ngày và nhiều lần vào ban đêm.

Em bé có thể trải qua giai đoạn siêu cáu kỉnh, gắt, gào khóc ở ngày thứ 2 sau sinh:

• Nhiều bậc cha mẹ thực sự thảng thốt khi thấy sự thay đổi chóng mặt của bé sơ sinh và lo lắng không biết điều gì đang xảy ra khi bé bỗng dưng trở nên vô cùng cáu kỉnh và không gì có thể giúp bé đỡ quấy.
• Bé có thể vẫn ngủ nhiều, nhưng cứ thức giấc là hoảng hốt, quấy khóc và không yên.
• Mặc dù tiếng khóc của trẻ có thể coi là âm thanh khó nghe nhất của cuộc sống nhưng lúc này là lúc trẻ đang phát triển kỹ năng sinh tồn – thông qua tiếng khóc. Tiếng khóc là cơ chế cực kì hiệu quả bởi con khóc để báo hiệu với người lớn rằng con cần sự chú ý và giúp đỡ, đó có thể là do sự thay đổi nhiệt độ nóng lạnh, ướt bỉm làm con khó chịu, sự thông báo rằng con rất mệt và căng thẳng thần kinh, con đau đớn hay đơn giản chỉ là con đói. Nếu không có tiếng khóc thì không còn cách nào con có thể truyền tải những thông tin này đến với thế giới bên ngoài.
• Các chuyên gia y tế của Mỹ, Úc và Pháp cho rằng lúc này không nhất thiết phải tìm mọi cách dập tắt tiếng khóc của bé, mà cha mẹ cần lắng nghe, quan sát một chút trước khi can thiệp bằng các phương pháp trấn an trẻ. Điều này giúp bé có một khoảng thời gian ngắn thực hành bản năng sống còn quan trọng: KHÓC!

Giai đoạn này cũng có thể là lần đầu hệ tiêu hoá của con hoạt động, bé đào thải phân xu lần đầu tiên. Các cơ của bé còn yếu ớt, vận hành co bóp khó khăn và việc đào thải tự nhiên này có thể làm bé rất khó chịu.

Một lý giải nữa cho hiện tượng siêu cáu gắt ở ngày thứ 2 sau khi là do sau giấc ngủ phục hồi lần đầu tiên bé nhận ra mình không còn ở môi trường cũ. Bao quanh bé không còn là dịch ối, bé không còn nằm dốc ngược đầu xuống đất và quan trọng nhất là trọng lực, khi nằm thì đây là lần đầu tiên bé cảm giác được khối lượng của chính cơ thể mình.

5. Giai đoạn 5: 48-72h sau sinh (Ngày thứ 3 sau sinh)

Ngày thứ 3 sau khi sinh, em bé sẽ có những giấc ngủ nông và sâu nối tiếp nhau, giữa những lúc đó bé có thể dậy và bú.

Bé bắt đầu bú nhiều và thường xuyên hơn, đôi khi bé bú 4-5 bữa liên tiếp sau đó mới nghỉ và ngủ một chút. Điều này hoàn toàn bình thường và cách này thực tế giúp cơ thể mẹ tăng lượng sữa cung cấp cho con. Mẹ bắt đầu có cảm giác cương ngực, khi sờ có cảm giác ấm, rát núm vú – đây là thời điểm đa số các mẹ sau sinh bắt đầu có cương sữa sinh lý.

Bài viết trích từ sách ““Nuôi con không phải là cuộc chiến – Chào con em bé sơ sinh”

Hiểu rõ hơn về những gì sẽ diễn ra với em bé sơ sinh trong 3 ngày đầu sau khi sinh sẽ giúp cha mẹ yên tâm hơn trong quá trình chào đón em bé. Hành trình làm cha mẹ là một hành trình dài, và thời điểm em bé ra đời là thời khắc vô cùng quan trọng, có ý nghĩa với cả gia đình. UNIBABY tin rằng các cha mẹ luôn nỗ lực mang đến cho con những điều tốt đẹp nhất.